Wat is Helicobacter Pylori?

Helicobacter pylori*

De Helicobacter pylori is een bacterie die in het slijmvlies van de maagwand kan leven. De Helicobacter pylori kan dus in het zure milieu van de maag overleven. Begin jaren tachtig ontdekten (onder andere) twee Australische onderzoekers dat deze bacterie een erg belangrijke rol speelt bij het ontstaan van een maagzweer.

De maag

De maag is een belangrijk onderdeel van ons spijsverteringskanaal. De binnenkant van de maag is bedekt met een dikke slijmvlieslaag. Klieren in het maagslijmvlies produceren maagsap. Maagsap bevat onder andere zoutzuur en spijsverteringsenzymen. Het zoutzuur doodt vele bacteriën die we met ons voedsel binnenkrijgen. Daarnaast activeert het zoutzuur de spijsverteringsenzymen. Onder de slijmvlieslaag zit een laag met zenuwen en bloedvaten. De buitenkant van de maag bestaat uit een dikke spierlaag. Deze spieren zorgen ervoor dat voedsel wordt fijngemalen en vermengd met maagsap.

Infectie met Helicobacter pylori

Helicobacter pylori infecties komen in de hele wereld erg veel voor. In ontwikkelingslanden is zo’n 90% van de bevolking besmet met deze bacterie. In Nederland schat men dat ongeveer 15% van de mensen onder de 40 jaar besmet is. Bij zeker 30% van de mensen boven de 60 jaar kan de bacterie worden vastgesteld.

Klachten en symptomen van een infectie met Helicobacter pylori

Veel mensen dragen de bacterie bij zich zonder daar last van te hebben. De bacterie kan echter ook (op den duur) verschillende klachten veroorzaken.

• Maagslijmvliesontsteking
  In de meeste gevallen leidt besmetting alleen tot een maagslijmvliesontsteking (gastritis). Dit geeft lang niet bij iedereen klachten. Hierdoor wordt een besmetting soms niet of per toeval vastgesteld. Sommige mensen krijgen wel klachten bij een maagslijmvliesontsteking. De meest voorkomende klachten zijn (vage) pijn in de maagstreek, misselijkheid, opgeblazen gevoel, gebrek aan eetlust en soms braken. Bij een deel van deze mensen kan een maagzweer ontstaan. Het is niet duidelijk waarom sommige mensen die besmet zijn wel klachten (of zelfs een maagzweer) krijgen en anderen niet. Mogelijk spelen erfelijke factoren daarbij een rol. Een langdurige (chronische) maagslijmvliesontsteking kan op den duur overgaan in een zogenaamde atrofische maagslijmvliesontsteking. Atrofie betekent het ‘verkleinen van weefsel’. Bij een atrofische maagslijmvliesontsteking is de slijmvlieslaag aan de binnenkant van de maag veel dunner dan normaal.
  
  
• Ziekte van Ménétrier
  Een speciale vorm van maagslijmvliesontsteking is de ziekte van Ménétrier. Dit ziektebeeld wordt ook wel een omschreven als een reuzenplooienmaag. Hoe zo’n reuzenplooienmaag ontstaat, is niet precies bekend. Mogelijk speelt een besmetting met de Helicobacter pylori een rol, eventueel in combinatie met een afwijking van het immuunsysteem.
  
  
• Maagkanker
  De Helicobacter pylori wordt ook in verband gebracht met maagkanker. Een langdurige maagslijmvliesontsteking kan veranderingen in het weefsel veroorzaken. Het maagslijmvlies is dan blijvend veranderd en dat kan op termijn de kans op maagkanker vergroten. Om deze reden is het altijd belangrijk een infectie met de Helicobacter pylori te behandelen.
  
  

Hoe wordt de diagnose infectie met Helicobacter pylori gesteld?

Bloed- of ontlastingsonderzoek

Er zijn verschillende manieren om een besmetting met de Helicobacter pylori vast te stellen.
De huisarts kan bloedonderzoek of ontlastingsonderzoek doen naar antistoffen tegen de bacterie. Als er antistoffen worden aangetroffen, betekent dit dat u besmet bent met de Helicobacter pylori. Maag-Check® is zo'n bloedtest en kent een betrouwbaarheid van meer dan 97% bij het aantonen van antistoffen tegen de helicobacter pylori bacterie.

Ademtest
In sommige ziekenhuizen wordt een ademtest uitgevoerd om de bacterie op te sporen. Na het drinken van een vloeistof met ureum, kan de arts in de uitgeademde lucht aantonen of de bacterie in uw maag aanwezig is. Deze onderzoeken geven ongeveer 90% zekerheid.
 
Gastroscopie
De meest betrouwbare methode om de bacterie op te sporen is een kijkonderzoek van de maag(gastroscopie). Tijdens dit onderzoek neemt de arts een hapje weefsel (biopt) weg. Dit wordt vervolgens onderzocht op de aanwezigheid van de Helicobacter pylori.

Voor een betrouwbare uitslag is het soms noodzakelijk om twee weken voor het onderzoek tijdelijk te stoppen met het gebruik van maagzuurremmers. Dit geldt voor alle onderzoeken behalve bij een bloedtest. Bespreek dit altijd met uw arts.

* Bron: Maag-Lever-Darm Stichting

Onderstaande afbeelding toont de bacterie verantwoordelijk voor de maagklachten.

Overigens kan het, bij een negatieve test op de bacterie, zinvol zijn om ook een coeliakie test uit te voeren.
De klachten veroorzaakt door helicobacter pylori kunnen lijken op die bij coeliakie of gluten intolerantie.

De Coeliakie test is ook eenvoudig thuis uit te voeren.